Almanca öğrenirken karşılaşacağınız önemli konulardan biri de, doğrudan nesneyi dativ durumda alan fiillerdir. Bu fiiller, genellikle akusatif durumda beklenen doğrudan nesneler yerine, dativ durumda nesneler alırlar.
Almanca "dativ fiiller" kategorisi, neredeyse herhangi bir geçişli fiilin dativ dolaylı nesne alabileceği için oldukça geniş bir sınıflandırmadır. Ancak genel olarak, bir dativ fiil, genellikle başka bir nesne olmaksızın dativ durumda bir nesne alan fiildir. Aşağıdaki liste, hem doğrudan hem de dolaylı nesne alan ve sıkça kullanılan "geben" (vermek) veya "zeigen" (göstermek, belirtmek) gibi "normal" fiilleri içermez. Örneğin, "Er gibt mir das Buch." cümlesinde "mir" dolaylı nesnedir (dativ) ve "Buch" doğrudan nesnedir (akusatif).
Almanca dativ fiillerin birçoğu, İngilizcede olduğu gibi, bir "to" ifadesiyle çevrilebilir: antworten (birine cevap vermek), danken (birine teşekkür etmek), gefallen (birine hoş gelmek) gibi. Bu, birçok Almanca öğretmeninin favori dilbilgisi hilesidir ancak her zaman geçerli olmayabilir (folgen, takip etmek gibi). Ancak, bazı dativ fiillerde Almanca dilbilgisinde bu "to" yönü, aslında gerçek bir doğrudan nesne almadıkları gerçeğinde bir temele sahiptir. "Ich glaube dir nicht." (Sana inanmıyorum.) cümlesi, "Ich glaube es dir nicht." ifadesinin kısaltmasıdır; burada "es" gerçek doğrudan nesnedir ve "dir" ise "senin" anlamında bir tür "dativ sahiplik" durumudur.
Yine de, tüm bu dativ dilbilgisi konularını ilginç bulan nadir insanlardan biri olsanız bile, daha yaygın kullanılan dativ fiilleri öğrenmek en iyisidir. Aşağıdaki tablo, öncelikle öğrenmeniz gereken en yaygın dativ fiilleri listeler.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, birçok dativ fiilin akusatif "be-" öneki ile bir varyasyona sahip olmasıdır: antworten/beantworten, danken/bedanken gibi.
En Sık Kullanılan Dativ Fiiller
antworten (cevap vermek): "Antworten Sie mir!" veya "Antworten Sie auf die Frage!" ve "Beantworten Sie die Frage!" gibi kullanılır.
danken (teşekkür etmek): Basitçe "Ich danke dir." veya "Ich bedanke mich." şeklinde ifade edilir.
fehlen (eksik olmak): "Du fehlst mir." veya "Was fehlt dir?" gibi cümlelerle karşımıza çıkar.
folgen (takip etmek): "Bitte folgen Sie mir!" veya "Ich bin ihm gefolgt." ve "Ich befolge immer deinen Rat." örnekleriyle görülür.
gefallen (hoşa gitmek): "Dein Hemd gefällt mir." veya negatif formu olan "Dein Hemd missfällt mir." kullanımlarıyla dikkat çeker.
gehören (ait olmak): "Das Buch gehört mir, nicht dir." şeklinde kullanılır.
glauben (inanmak): Basit bir "Er glaube mir nicht." ifadesiyle karşılanır.
helfen (yardım etmek): "Hilf deinem Bruder!" veya "Ich kann dir leider nicht helfen." gibi ifadelerle kullanılır.
Leid tun (üzmek): "Es tut mir Leid." veya "Sie tut mir Leid." şeklinde ifade edilir.
passieren (başına gelmek): "Was ist dir passiert?" şeklinde kullanılır.
verzeihen (affetmek): "Ich kann ihm nicht verzeihen." şeklinde ifade edilir.
wehtun (acıtmak): "Wo tut es Ihnen weh?" gibi bir soruyla kullanılır.
Bu, öncelikle öğrenmeniz gereken en yaygın dativ fiillerin bir listesidir. Daha az yaygın olan ancak önemli Almanca kelime dağarcığına dahil dativ fiiller de vardır. Bunlar arasında "ähneln" (benzemek), "befehlen" (emretmek), "begegnen" (karşılaşmak), "bleiben" (kalmak), "dienen" (hizmet etmek) gibi fiiller yer alır. Bu fiiller, Almanca'da daha özgün yapılar kurmanıza yardımcı olacak ve dil bilginizi derinleştirecektir.
Almanca'da ayrıca genitiv durumuyla kullanılan fiiller de vardır, ancak bu fiiller konuşma dilinde nadiren karşımıza çıkar. "Bedürfen" (ihtiyaç duymak), "sich erinnern" (hatırlamak), "gedenken" (anmak) gibi fiiller, daha resmi yazımlarda veya edebiyatta yer alır. Genitiv durumuyla kullanılan bu fiiller, dilin daha zengin ve çeşitli yapısını keşfetmenize olanak tanır.
Daha Az Yaygın Dativ Fiiller ve Genitiv Fiiller
Almanca öğrenirken, sık karşılaşılan Dativ fiillerin yanı sıra, daha nadiren karşılaşılacak ancak yine de önemli olan Dativ fiilleri de bilmek faydalıdır. Bu fiiller, dil bilginizi genişletir ve Almanca konuşurken daha zengin ifadeler kullanmanıza olanak tanır. Aynı zamanda, Almanca'da Genitiv durumunu gerektiren fiiller, genellikle daha resmi veya edebi bağlamlarda karşımıza çıkar. Bu fiiller, dilin daha incelikli yönlerini öğrenmek isteyenler için ilgi çekicidir.
Daha Az Yaygın Dativ Fiiller
ähneln (benzemek): Benzerlik kurmak için kullanılır, örneğin bir kişinin bir başkasına benzediğini ifade etmek.
befehlen (emretmek): Birinin bir başkasına bir şey yapmasını emrettiği durumlarda kullanılır.
begegnen (karşılaşmak): İki kişi veya nesnenin birbirleriyle karşılaşması anlamında kullanılır.
bleiben (kalmak): Bir şeyin veya birinin bir yerde kalması gerektiğinde kullanılır.
dienen (hizmet etmek): Bir şeyin bir amaca hizmet ettiğini belirtmek için kullanılır.
drohen (tehdit etmek): Bir tehlikenin veya olumsuz bir durumun olabileceğini belirtir.
einfallen (akla gelmek): Bir fikrin veya düşüncenin akla gelmesi durumunda kullanılır.
erlauben (izin vermek): Bir şeyi yapma izni verildiğinde kullanılır.
gehorchen (itaat etmek): Bir emre veya talimata itaat edildiğinde kullanılır.
gelingen/misslingen (başarılı olmak/başarısız olmak): Bir işin sonucunu ifade etmek için kullanılır.
genügen (yeterli olmak): Bir şeyin bir ihtiyacı karşıladığını belirtmek için kullanılır.
geschehen (olmak): Bir olayın meydana geldiğini belirtmek için kullanılır.
gleichen (benzemek): İki şeyin birbirine benzer olduğunu ifade etmek için kullanılır.
gratulieren (tebrik etmek), glücken (şanslı olmak), lauschen (gizlice dinlemek) gibi diğer Dativ fiiller de Almanca konuşurken karşınıza çıkabilir.
Almanca Genitiv Fiiller
Genitiv durumu gerektiren fiiller genellikle daha resmi yazımlarda veya edebi eserlerde kullanılır. Bunlar, Almanca'nın daha resmi yönünü keşfetmek isteyenler için önemlidir.
bedürfen (ihtiyaç duymak): Bir şeyin gerekliliğini ifade etmek için kullanılır.
sich erinnern (hatırlamak): Bir olayı veya kişiyi hatırlamak amacıyla kullanılır.
gedenken (anmak): Bir kişiyi veya olayı anma amacıyla kullanılır.
sich vergewissern (emin olmak), sich schämen (utanmak), spotten (alay etmek) gibi ifadeler de Genitiv durumu gerektiren fiiller arasındadır.
Genitiv fiillerin kullanımı, Almanca'nın daha zengin ve edebi yönlerine ışık tutar. Her ne kadar günlük konuşma dili için sıkça başvurulan yapılar olmasalar da, Almanca'nın daha derinlemesine anlaşılması için önemlidirler.
Bu detaylı inceleme, Almanca öğrenme sürecinizde karşınıza çıkacak Dativ ve Genitiv fiillerin önemini ve kullanım alanlarını göstermiştir. Almanca dil bilginizi genişletirken, bu fiillerle pratik yapmak, dilinizi daha akıcı ve doğal hale getirecektir. Almanca öğrenirken karşılaşacağınız bu yapısal özellikler, dilin zenginliğini ve çeşitliliğini keşfetmenize olanak tanır.
.png)